Zmiany w zasadach udzielania kredytów hipotecznych, szalejący frank szwajcarski, wzrost cen, kryzys strefy euro… Rok 2011 obfitował w istotne zdarzenia ekonomiczne i gospodarcze.  Eksperci Domu Kredytowego Notus w rozmownie z magazynem Cash podsumowują najważniejsze wydarzenia mijającego roku.

Agencja ratingowa

Marek Nienałtowski, Główny Ekonomista, Dom Kredytowy Notus: Tegoroczne decyzje głównych agencji ratingowych o obniżeniu ocen wiarygodności wielu państw, a będące pokłosiem kryzysu zadłużenia, mocno przyłożyły się do znacznego pogorszenia nastrojów na światowych rynkach. Jako że przy okazji ostatniego kryzysu finansowego agencje zostały oskarżone o to, że zbyt późno zdecydowały się na skorygowanie swoich ratingów, tym razem postanowiły zadziałać zapobiegawczo. Zdaniem wielu – zbyt zapobiegawczo.

Banki

Krzysztof Bontal, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Banki notują jedne z najlepszych wyników w historii. Ich zysk może wynieść w tym roku nawet 15 mld zł. W gorszej sytuacji jest natomiast kilka zagranicznych instytucji finansowych, które działają na terytorium Polski. Niewykluczone więc, że niedługo staniemy się świadkami przejęć ich spółek-córek przez polski kapitał.

Ceny

Marek Badowski, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Rok 2011 obfitował zarówno w spadki, jak i wzrosty, wśród tej pierwszej grupy znalazła się cena m2 w Polsce. Właściwie w całym kraju nastąpiły nieznaczne, maksymalnie kilkuprocentowe spadki średniej ceny mieszkania, wzrósł natomiast VAT na materiały budowalne z 22% na 23%.

Dług publiczny

Krzysztof Bontal, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Deficyt sektora finansów publicznych ma wynieść na koniec roku zgodnie z prognozami resortu finansów 5,6% PKB. Stanowi to wynik niższy od zeszłorocznego, kiedy to osiągnął poziom 7,9% PKB. W roku 2012 ma wynieść 2,9% PKB, co spowoduje spadek wysokości długu publicznego do poziomu 50%. Próg ostrożności wynosi dziś 55%.

Euro

Marek Nienałtowski, Główny Ekonomista, Dom Kredytowy Notus: Na spiętrzającej się fali europejskiego kryzysu zadłużenia przyszłość wspólnej waluty stanęła pod dużym znakiem zapytania. Jej istnienie jest bowiem pochodną przyszłości strefy euro. Czy Euroland przetrwa? A jeśli tak, to w jakiej formie i składzie oraz w jak dużym stopniu zmieni się jego funkcjonowanie? To najważniejsze pytania tego roku.

Frank

Marek Nienałtowski, Główny Ekonomista, Dom Kredytowy Notus: Na początku sierpnia br. Notowania szwajcarskiego franka znalazły się na najwyższym poziomie w historii, zarówno w stosunku do euro, jak i do złotego. Inwestorzy w panice kupowali walutę Helwetów, uważając ją za najbezpieczniejsze schronienie w trudnych czasach. Mega aprecjację franka zdołał jednak skutecznie powstrzymać Bank Szwajcarii.

Giełda

Marek Nienałtowski, Główny Ekonomista, Dom Kredytowy Notus: Bieżący rok nie był udany dla warszawskiego parkietu, podobnie zresztą, jak dla całego światowego rynku akcyjnego. Ceny walorów spółek poszły w dół, a głównym czynnikiem negatywnie wpływającym na nastroje inwestorów były kwestie europejskiego kryzysu zadłużenia i obaw o to, że na jego fali spowolnienie światowej gospodarki może ulec dodatkowemu pogłębieniu.

Hipoteka

Michał Krajkowski, Główny Analityk, Dom Kredytowy Notus: Sprzedaż kredytów hipotecznych w roku 2011 osiągnęła stabilny poziom i prawdopodobnie przekroczy poziom z roku 2010. Mimo wprowadzenia w 2009 roku Rekomendacji T i zawirowań na światowych rynkach, zainteresowanie kredytami mieszkaniowymi nie słabło.

Inwestycje

Mariusz Twardy, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Tylko jedna trzecia Polaków posiada jakiekolwiek oszczędności, z czego połowa trzyma je na nieoprocentowanym rachunku bankowym lub w przysłowiowej „skarpecie”. Zatem tylko ok. 15% Polaków inwestuje swoje pieniądze, głównie w lokaty bankowe i nieruchomości. Wynika to z dwóch powodów: zbyt niskiego poziomu wyedukowania w tym temacie i myślenia w kategoriach, że tylko posiadając duże sumy możemy zacząć inwestować. Jest na to sposób. Inwestując stosunkowo niewielkie sumy miesięcznie i jednocześnie poszerzając swoją wiedzę, możemy w przyszłości uzyskać niezależność finansową.

Jednolity rynek

Krzysztof Bontal, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: W kwietniu, w celu ponownego ożywienia jednolitego rynku, Komisja Europejska przyjęła składający się z 12 projektów The Single Market Act. Ideą, która nią kierowała, było powtórne uruchomienie jednolitego rynku w 2012 roku. Wszyscy na to liczą, ponieważ rzeczywistość daleka jest od zapewnień i planów snutych na kolejnych szczytach europejskich.

Kryzys

Krzysztof Bontal, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Widmo jego powrotu nadal wisi nad naszymi głowami. Głównie za sprawą braku stanowczych rozwiązań ratujących gospodarki kilku słabych państw Unii Europejskiej takich jak Grecja. Nie najlepiej dzieje się także na Węgrzech, których dług publiczny na koniec roku może sięgnąć nawet 81%. Dla inwestorów cała Europa środkowo-wschodnia jest postrzegana podobnie, przez co i nam się niesłusznie obrywa.

Lokaty

Mariusz Twardy, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Ulokowane jest w nich około 50% oszczędności gospodarstw domowych, czyli ponad 450 mld zł. Zwiększeniu poziomu depozytów w 2011 roku sprzyjało rosnące oprocentowanie lokat oraz pogorszenie się sytuacji na rynku akcji. Zniesienie lokat bez podatku oraz wyścig banków w pozyskiwaniu nowych środków (w celu zabezpieczenia się na wypadek drugiego dna kryzysu) może przynieść z początkiem nowego roku rewolucję na rynku depozytów bankowych.

Marża

Marek Badowski, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Marże w kredytach hipotecznych w 2011r. ulegały zmniejszeniu, co było spowodowane relatywnym ustabilizowaniem sytuacji na rynku międzybankowym w porównaniu do lat poprzednich, spadek marży w walutach obcych w porównaniu do PLN był większy, a najbliższy rok prawdopodobnie będzie pod znakiem wzrostu cen kredytów.

Nieruchomości
 

Michał Krajkowski, Główny Analityk, Dom Kredytowy Notus: Najistotniejszą zmianą na rynku nieruchomości było ograniczenie rządowego programu „Rodzina Na Swoim”. Zmiany dotyczące sposobu ustalania maksymalnej ceny metra kwadratowego spowodowały znaczące ograniczenie podaży dostępnych w ramach tego programu mieszkań, uniemożliwiając wielu klientom zakup mieszkania ze wsparciem budżetowym.

OFE

Mariusz Twardy, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Od maja składka tam trafiająca została pomniejszona z 7,3% do 2,3% a docelowo ma wynosić 3,5% (w 2017 roku). Rządzący twierdzą, że nadrzędnym celem zmian w OFE jest zachęcenie obywateli do oszczędzania na emeryturę oraz ograniczenie przyrostu długu publicznego i deficytu. My skupmy się na tym pierwszym celu, gdyż zdaniem wielu ekspertów na przyszłe wysokie emerytury raczej nie mamy co liczyć.

Podatki

Tomek Maciejewski, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Miejsca na wzrost podatków VAT i PIT zostało niewiele jak się wydaje ze względu na groźbę przekroczenia punktu kulminacyjnego krzywej Laffera. Rząd raczej będzie szukał pieniędzy w dodatkowych akcyzach, opłatach drogowych czy katastralnych oraz uszczelnieniu i likwidacji ulg. Przy obecnej sytuacji budżetowej należy się więc spodziewać niewielkiego wzrostu podatków.

Rekomendacje KNF

Michał Krajkowski, Główny Analityk, Dom Kredytowy Notus: W styczniu 2011 roku KNF przyjął Rekomendację SIII, na wprowadzenie której banki mają czas do końca bieżącego roku. Nowe regulacje zmieniają zasady wyliczania zdolności kredytowej, co będzie skutkowało obniżeniem maksymalnych dostępnych dla klientów kwot kredytu o 6-9 procent oraz w jeszcze większym stopniu ograniczy dostępność kredytów w walutach obcych.

Stopy procentowe

Marek Nienałtowski, Główny Analityk, Dom Kredytowy Notus: Pierwsza połowa 2011 r. upłynęła pod hasłem szybkiego i sukcesywnego podnoszenia poziomu stóp procentowych w Polsce. Rada Polityki Pieniężnej od stycznia do czerwca podwyższyła je czterokrotnie, łącznie o 1 pkt proc., będąc zaniepokojona zbyt dużą dynamiką inflacji, która to w maju wyniosła nawet 5,0%. W kolejnych miesiącach RPP przyjęła stanowisko „poczekamy-zobaczymy”.

Trend wzrostowy

Marek Badowski, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Początek roku rozpoczął tendencję trendu wzrostowego kursu walut obcych w stosunku do złotego, frank szwajcarski wzrósł z ok. 3.1 na 3.7, natomiast na EUR z ok. 4.0 na 4.5. Odczuwalny był jednak znaczny spadek WIG20 w bieżącym roku, zadowolenie mogli odczuć kredytobiorcy posiadający kredyty złotowe.

Unia Europejska

Tomek Maciejewski, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Trudno sobie wyobrazić bankructwo największej gospodarki świata, jaką jest UE. Z dwóch rozwiązań czy należy się spodziewać rozluźnienia strefy euro, czy też większej konsolidacji. To drugie rozwiązanie wydaje się bardziej prawdopodobne i państwa strefy euro będą dodatkowo konsolidowały politykę fiskalną.

Walutowe kredyty

Michał Krajkowski, Główny Analityk, Dom Kredytowy Notus: Rok 2011 przyniósł ostateczne pożegnanie z kredytami we franku szwajcarskim. W ostatnich miesiącach kolejne banki wycofywały tę walutę ze swoich ofert lub radykalnie zwiększały wymogi stawiane klientom. Dużą popularnością cieszyły się za to kredyty w euro, stając się alternatywną dla wyżej oprocentowanych kredytów w złotych.

ZUS

Tomek Maciejewski, doradca finansowy, Dom Kredytowy Notus: Bez głębokiej reformy ZUS będzie musiał coraz bardziej żerować na budżecie Państwa. Wydaje się więc logiczną konsekwencją, że niepopularne zmiany rząd wprowadzi na początku kadencji. Faktami, z którymi przyjdzie się pogodzić, będą wydłużenie i wyrównanie wieku emerytalnego, likwidacja nadmiernych przywilejów emerytalnych i początek likwidacji KRUS-u.