Grudzień to miesiąc, w którym Polacy przygotowują się do świąt Bożego Narodzenia, co wiąże się z wysokimi wydatkami. Z roku na rok zakupy świąteczne kosztują coraz więcej. Za nami szczyt inflacji, który miał miejsce w lutym 2023 roku. Wskaźnik wyniósł wtedy 18,4% i był najwyższy od grudnia 1996 roku^[1]. Choć inflacja spada, dalej będziemy odczuwać skutki podwyżek z ostatnich kilkunastu miesięcy. Już w święta 2022 roku Polacy organizowali skromniejszą Wigilię. A jak będzie w tym roku? Z badania zrealizowanego na zlecenie ZBP wynika, że Polacy planują wydać na święta przeciętnie 1490 zł, czyli niewiele więcej niż w grudniu zeszłego roku. Intrum podpowiada, jak zorganizować święta taniej i przygotować na nie swój portfel.

20% Polaków przekracza swój budżet. Nie mają wystarczających środków, aby podołać bieżącym wydatkom. Jak wynika z badania European Consumer Payment Report 2023, takie osoby wydają średnio o 456 zł więcej niż mają do dyspozycji^[2]. W grudniu mogą mieć jeszcze więcej wydatków niż w pozostałych miesiącach.

- W 2022 roku co 5. osoba pytana przez Intrum przyznała, że zadłuży się na święta, aby kupić prezenty i przygotować wystawną kolację wigilijną^[3]. W 2023 roku 67% respondentów stwierdziło, że są w stanie w ramach oszczędności wydać mniej na przygotowanie świąt^[4] - tłumaczy Anita Giza, ekspert Intrum. - Świąteczna gorączka często powoduje, że nie podejmujemy racjonalnych decyzji zakupowych. Nie porównujemy cen, zaczynamy szukać prezentów zbyt późno, zależy nam na czasie, więc przepłacamy. Tymczasem dzięki dobremu planowaniu możemy ograniczyć wydatki.

Ile Polacy wydadzą na święta i na co?

Z badania zrealizowanego na zlecenie ZBP przez firmę Minds&Roses wynika, że Polacy planują wydać na święta przeciętnie 1490 zł. Jest to o 67 zł więcej niż w grudniu zeszłego roku. Oto, na co zamierzamy przeznaczyć środki:

• 607 zł – artykuły spożywcze i organizacja świąt (wzrost o 3,8% rok do roku);
• 565 zł – prezenty dla najbliższych (wzrost o 13%);
• 318 zł – podróże świąteczne i dojazdy (wzrost o 7%)^[5].

Na wyższe wydatki wpłynęły głównie rosnące ceny. Jak podaje GUS (dane z października 2023), najbardziej zdrożały w ciągu roku:

• herbata – 17,3%,
• soki owocowe i warzywne – 14,6%,
• kakao – 13,8%,
• kawa – 11,1%,
• napoje alkoholowe – 10,7%,
• wędliny – 9,9%,
• ryby i owoce morza – 9,9%,
• jaja – 9,7%,
• mięso wieprzowe – 9,5%,
• wody mineralne – 9,4%,
• warzywa – 9,3%,
• makarony – 8,8%,
• pieczywo – 8,7%,
• jogurt, śmietana – 8,3%^[6].

Większość z tych kategorii obejmuje produkty potrzebne na święta. Z raportu Świąteczny Portfel Polaków 2023 wynika, że 4-osobowa rodzina, która składa się z rodziców i dwójki dzieci, wyda na święta około 3739,70 zł. Ta kwota nie obejmuje prezentów^[7]. Co możesz zrobić, aby zapewnić sobie i najbliższym wszystko, co potrzebne i przeznaczyć na to mniej pieniędzy?

Jak przygotować święta taniej?

Aby wydać mniej:

• - Korzystaj z aplikacji mobilnych sklepów – dzięki nim możesz łatwo sprawdzić, jakie obecnie obowiązują promocje w poszczególnych marketach. Pamiętaj, że niektóre okazje są dostępne wyłącznie dla użytkowników aplikacji. Na jednych dużych zakupach możesz zaoszczędzić kilkadziesiąt złotych, a nawet dużo więcej – mówi Anita Giza, ekspert Intrum.

• Poczekaj z zakupem dekoracji – wyprzedaże rozpoczynają się już przed świętami, dzięki czemu możesz kupić takie produkty o 30-70% taniej. Wiele sklepów proponuje bardzo wysokie zniżki, aby zwolnić miejsce w magazynie na nowy towar.
• Przygotuj listę zakupów – i staraj się jej trzymać. Spróbuj unikać zakupu rzeczy, których aktualnie nie potrzebujesz.
• Weź pod uwagę używane produkty – w I kwartale 2023 roku liczba ogłoszeń na OLX ze statusem używane wzrosła w ujęciu rocznym o 12%^[8]. Często są to rzeczy, które zostały tylko odpakowane albo nie mają metki. Wiele z nich może się sprawdzić jako prezenty.
• Wyciągnij wnioski z lat poprzednich – z badania przeprowadzonego przez Too Good To Go wynika, że 63% Polaków kupuje więcej jedzenia niż potrzebuje na trzy dni świąt. Wyrzucamy wtedy nawet 2-3 razy więcej żywności niż poza tym okresem. Warto mieć listę potraw przygotowanych w poprzednich latach na święta wraz z informacją, ile jedzenia pozostało. Na tej podstawie możesz zmniejszyć ich ilość i dostosować do liczby gości.

• - Nie kupuj wszystkiego na raz – rozłóż zakupy na dłuższy okres, aby wykorzystać optymalnie promocje. Jeśli dany produkt jest dostępny w niższej cenie i okres przydatności do spożycia pozwala z niego skorzystać w święta, kup go, kiedy będzie dostępny w okazyjnej cenie. Jeżeli wybierzesz zakupy przez Internet, dodaj potrzebne produkty do koszyka, ale nie dokonuj zakupu. Wróć na stronę następnego dnia i sprawdź, które produkty są faktycznie potrzebne. Po takiej analizie może się okazać, że któraś z rzeczy nie jest Ci już niezbędna – radzi Anita Giza, ekspert Intrum.

• Płać gotówką – płatności kartą są wygodne, ale powodują, że możesz stracić panowanie nad wydatkami. Warto wypłacić z banku gotówkę, którą chcesz przeznaczyć na święta. Płacąc za kolejne zakupy, będziesz widzieć, ile Ci pozostało. Wtedy nie przekroczysz założonego budżetu.
• Ogranicz liczbę prezentów lub ustal maksymalną kwotę na jeden podarunek – możesz np. określić, że otrzymują je tylko dzieci.

Święta mogą kosztować mniej. Warto planować wydatki i kupować to, co na pewno potrzebne. Dzięki temu możesz znacznie ograniczyć koszty.

^[1] Źródło: GUS

^[2] Intrum European Consumer Payment Report 2023

^[3] Intrum European Consumer Payment Report 2022

^[4] Intrum European Consumer Payment Report 2023

^[5] https://zbp.pl/raporty-i-publikacje/publikacje

^[6] 2023 Świąteczny Portfel Polaków, Związek Banków Polskich

^[7] Tamże.

^[8] Źródło: materiał prasowy Business Insider z 18.05.2023r.