Czy planując sprzedaż pamiątek czy lodów na plaży trzeba mieć działalność gospodarczą i płacić wszystkie składki i podatki? Eksperci z biura rachunkowego Profais przygotowali poradnik dla tych, którzy liczą na rozkręcenie małego biznesu w czasie wakacji.

Pomysł na letni biznes znaleźć nietrudno – w gorące dni nad morzem czy w górach świetnie sprzedaje się jedzenie i napoje, pamiątki, na plaży można liczyć na zainteresowanie prasą, lodami, przekąskami, a także kosmetykami do opalania czy drobnym sprzętem sportowym i zabawkami (piłki, foremki do piasku itp.). Budkę z napojami czy goframi opłaca się prowadzić jednak tylko w okresie od czerwca do września, a więc maksymalnie przez cztery miesiące w roku. Czy wobec tego warto zakładać działalność gospodarczą, czy też można sprzedawać legalnie bez rejestrowania firmy?

Sprzedaż bez działalności gospodarczej - konsekwencje

Według polskiego prawa każda działalność zarobkowa prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły to działalność gospodarcza – mówi Joanna Woźnica, dyrektor generalny Biura Rachunkowego Profais – Sprzedając lody lub napoje nad morzem musimy więc być legalnie działającym przedsiębiorcą, czyli zarejestrować działalność w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W przeciwnym razie mogą nas spotkać poważne konsekwencje – brak wpisu w CEIDG skutkuje grzywną lub nawet pozbawieniem wolności.

Grzywnę zapłaci także każdy, kto zdecydował się na sezonowy biznes, ale nie prowadzi ewidencji sprzedaży, rejestrów VAT, dokumentacji związanej z kasą fiskalną czy nie wystawia rachunków i faktur. Nie składając deklaracji VAT narażamy się na mandat, a nie płacąc podatków (VAT i dochodowy) oraz składek ZUS (naszych i naszych pracowników) – na konieczność opłacenia ich w późniejszym terminie wraz z odsetkami. W przypadku składek ZUS, jeśli nasz sezonowy biznes będzie obiektem kontroli, a urzędnicy stwierdzą, że działalność prowadzona jest od jakiegoś czasu, mogą dołożyć dodatkową karę w postaci grzywny, w wysokości 100% niezapłaconych, należnych składek ZUS. Dodatkowo jeśli nie były prowadzone ewidencje sprzedaży i ewidencje księgowe, które umożliwiałyby ustalenie uzyskanych dochodów za ten okres, urząd skarbowy może wyszacować nasze dochody i kwotę należnego podatku.  W efekcie, bez udokumentowanych kosztów prowadzenia takiej działalności podatnik zwykle zapłaci dużo wyższy podatek niż gdyby zgodnie z wymogami prawa swoją działalność zalegalizował i prowadził wszystkie ewidencje zgodnie z przepisami, odprowadzając należne podatki.

Prowadzenie sezonowego biznesu bez zarejestrowania działalności gospodarczej jest więc nie tylko nielegalne, ale i bardzo ryzykowne, a może się okazać, że i kosztowne. Jak więc postępować, jeśli planujemy dorobić w wakacje na własnym biznesie?

Jak założyć firmę na jeden sezon?

Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej nie jest trudne ani czasochłonne – można to zrobić przez Internet, wchodząc na stronę www.ceidg.gov.pl i wypełniając wniosek CEIDG-1 lub osobiście w urzędzie gminy. We wniosku określamy między innymi formę działalności, datę jej rozpoczęcia (można rozpocząć działalność w dniu złożenia wniosku lub wpisać późniejszą datę), a także wskazujemy formę opodatkowania, na jaką się decydujemy.

Sezonowy przedsiębiorca, tak jak każdy inny, musi płacić podatek dochodowy i składać deklaracje PIT – mówi Joanna Woźnica z Profais. – Do wyboru ma cztery formy opodatkowania: rozliczenie na zasadach ogólnych według skali podatkowej (18% i 32%), podatek liniowy (19%), ryczałt ewidencjonowany i kartę podatkową.

A co z kasą fiskalną i VAT-em? Obowiązek posiadania kasy fiskalnej mają ci przedsiębiorcy, których obrót przekracza 20 tysięcy złotych w ciągu roku, zaś płatnikiem VAT trzeba zostać wówczas, gdy wartość sprzedaży przekroczy 150 tysięcy złotych.

Składając wniosek o założenie działalności gospodarczej jednocześnie zgłaszamy firmę do urzędu statystycznego, który nadaje przedsiębiorcy numer REGON, a także do urzędu skarbowego, w którym uzyskujemy numer NIP. Należy też udać się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jeśli podlegamy obowiązkowi opłaty składek, aby zadeklarować jakie składki będziemy opłacać i czy przez pierwsze dwa lata działalności będziemy korzystać z ulgi w ZUS.  Jeżeli w swoim sezonowym biznesie nie będziesz zatrudniał pracowników – to koniec formalności, jakich musisz dopełnić.

Koniec sezonu – co ze składkami i podatkami?

Gdy sezon letni się skończy, biznes na plaży przestaje się opłacać i trzeba zastanowić się, co dalej z działalnością gospodarczą. Mimo że budka z lodami będzie zamknięta przez pozostałe miesiące, jako przedsiębiorca będziesz musiał nadal płacić składki ZUS. Jak tego uniknąć?

Najlepszym wyjściem w przypadku typowo sezonowych biznesów jest zawieszenie działalności po okresie letnim. – radzi Joanna Woźnica – Wówczas nie trzeba płacić składek ZUS ani składać deklaracji VAT. Trzeba jednak pamiętać, że zawiesić działalność mogą jedynie ci przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniali pracowników lub zatrudniali ich na umowę o pracę na czas określony albo na umowę-zlecenie.

Zawieszenie działalności gospodarczej jest możliwe na okres od 30 dni do 2 lat, a wniosek o zawieszenie składamy przez Internet, osobiście w urzędzie gminy lub wysyłamy listem poleconym. Zawieszoną działalność można wznowić w dowolnym momencie po upływie 30 dni od zawieszenia i wówczas przedsiębiorca ponownie ma obowiązek płacić składki ZUS i składać deklaracje VAT.

Sezonowa działalność – o czym jeszcze pamiętać?

Prowadząc działalność sezonową, zwłaszcza w miejscowościach turystycznych, trzeba spodziewać się kontroli urzędu skarbowego. Fiskus chętnie sprawdza, czy sprzedawcy lodów i pamiątek działają legalnie, prowadzą księgowość, posiadają kasę fiskalną i płacą podatki w odpowiedniej wysokości. Dlatego dopilnowanie wszystkich formalności jest jednym z filarów sukcesu letniej działalności.