W jakim kierunku zmierza branża usług finansowo-kadrowych i czy księgowy może przygotować się na wyzwania, które przyniesie przyszłość? Kluczem z pewnością jest innowacja - nie tylko w działaniu, ale przede wszystkim w wykorzystywanych na co dzień rozwiązaniach technologicznych. To dzięki nim praca z danymi i dokumentami jest efektywniejsza, a zaoszczędzony czas można przeznaczyć na opracowywanie spójnych wizji rozwoju firmy.

Szybko zmieniający się świat wymusza większe dopasowanie się fachowców z obszaru rachunkowości do najnowszych trendów. Tym bardziej że wpływ księgowych na funkcjonowanie firm oraz prowadzenie biznesów jest niebagatelny. Co więcej, według raportu “Księgowi przygotowani na przyszłość” przygotowanego przez IFAC (International Federation of Accountants), to właśnie dzięki określonym funkcjom, które w organizacjach pełnią dziś nowocześni księgowi – m.in. drugiego pilota, nawigatora, strażnika marki czy eksperta procesu i kontroli – firmy mogą się dalej rozwijać.

Trzy główne trendy w księgowości

Priorytetem dla firm – wyznaczanym przez działy księgowe – jest dziś tzw. długoterminowa perspektywa sukcesu i wydajności. Znacząco wykracza ona poza obszar finansów. Oznacza to, że organizacje razem ze swoimi specjalistami od rachunkowości muszą zastanowić się, w jaki sposób obrane przez nie cele i strategie mają pomóc w realizacji kluczowych zadań gospodarczych oraz społecznych.

Kolejnym zauważalnym wyzwaniem, z którym mierzą się księgowi, jest bezprecedensowy wzrost liczby przepisów i poziomu związanej z nimi niepewności. Stale pojawiające się nowe zasady sprawiają, że uwaga organizacji skupia się głównie na nich, zamiast na działaniach, które mogłyby sprzyjać rozwojowi firmy. Dodatkową trudność stanowi też rosnąca cyberprzestępczość oraz coraz większa liczba oszustw.

Zmiana modelu biznesowego to kluczowy trend wpływający na funkcjonowanie firm. Wyraźnie widoczna jest rosnącą presja klientów sektora komercyjnego i publicznego na otrzymywanie większej wartości w niższej niż dotychczas cenie. Technologia i innowacje technologiczne pomagają przedsiębiorstwom spełnić te wymagania.

- W przypadku firm posiadających własny dział księgowy istotny jest nie tylko wybór oprogramowania księgowo-finansowego, które usprawnia pracę. Dostępne dziś technologie pozwalają znacząco zaoszczędzić czas poświęcany dotąd na przykład na wprowadzenie dokumentów do programu księgowego. Dane są odczytywane automatycznie, a księgowy musi tylko sprawdzić ich poprawność – mówi Krzysztof Wojtas, prezes zarządu BrainSHARE IT, producenta programu SaldeoSMART. – Ważną opcją jest też możliwość gromadzenia dokumentów księgowych w elektronicznym archiwum. Dzięki temu bez trudu można odnaleźć potrzebne pliki, a co za tym idzie – realizować zadania szybciej.

Funkcje przyszłości

W zmieniających się warunkach biznesowych ewoluuje też rachunkowość. Nie można już mówić o podręcznikowych rolach księgowych. W dyskusji o przyszłości branży pomocne są wyodrębnione przez IFAC funkcje tego zawodu. Pozwolą one zwiększyć wkład księgowych w zrównoważony rozwój firm, rynków finansowych oraz gospodarek.

1. Drugi pilot

Taką rolę może pełnić księgowy pracujący jako dyrektor finansowy. To osoba wprowadzająca nowe strategie, mająca wpływ na ludzi i decyzje oraz umożliwiająca zmiany.

Drugi pilot zawsze angażuje się w istotne decyzje biznesowe i inicjatywy, których celem jest doprowadzenie firmy do wzrostu. Podstawą jego działań jest opracowanie ogólnej wizji oraz obranie kierunku, w którym będzie podążać przedsiębiorstwo. Dzięki temu jest w stanie zaproponować holistyczne przemiany – transformację zarówno modeli cyfrowych, jak i biznesowych. Księgowy “drugi pilot” określa również szanse wzrostu i tworzy wartości firm w oparciu o zmiany rynkowe. Warto podkreślić, że jego rolą jest nie tylko kierowanie, ale także inspirowanie całego zespołu.

2. Nawigator

Nawigator nakierowuje organizację na utrzymywanie rentowności. W jaki sposób? Formułując wnioski, na podstawie których firma podejmuje ważne decyzje i wciela je w życie. Tworzy scenariusze i określa trendy, ryzyka i szanse. Na bieżąco dostosowuje też strategie przedsiębiorstwa, dąży do poprawy powiązań między ludźmi, procesami i systemami. Co istotne, łączy w tym celu zarówno informacje finansowe, jak i niefinansowe.

3. Strażnik marki

Jego zadaniem jest ochrona organizacji i stanie na straży jej reputacji. Strażnik upewnia się więc stale, że wszystkie dane i aktywa firmy są dobrze zabezpieczone, zaś decyzje są podejmowane w oparciu o solidne informacje finansowe. Promuje także takie kluczowe wartości jak uczciwość i dbałość o firmę. Najważniejszą jego rolą jest jednak gromadzenie wokół siebie odpowiednich osób, które pomagają zapewnić zgodność procesów biznesowych z przepisami.

4. Narrator

Narrator opowiada wewnętrznym i zewnętrznym interesariuszom o wyzwaniach, z którymi mierzy się firma, oraz o tworzonych przez nią wartościach. Dbając o efektywną komunikację, wykorzystuje dostępne dane i doświadczenia firmy, a następnie objaśnia przyjęty model biznesowy.

5. Sprawca przemian cyfrowych i technologicznych

To osoba, której bardzo zależy na tym, aby w przedsiębiorstwie wykorzystywano cyfryzację, automatyzację, dane, a nawet sztuczną inteligencję. Niejednokrotnie namawia więc firmę na wyposażenie działów księgowych w narzędzia cyfrowe i technologiczne, ponieważ uważa, że przysłuży się to całej organizacji. Wprowadza kulturę opartą na danych, z naciskiem na zarządzanie, pozyskiwanie informacji i stosowanie narzędzi analitycznych. Współpracuje z ekspertami, którzy odpowiedzialni są za technologiczne wdrożenia.

– Księgowy staje się dziś sprawcą, który poszukuje, sprawdza nowości i przede wszystkim się ich nie obawia. Z biegiem czasu pojawia się coraz więcej technologii w naszym życiu prywatnym, co również ma wpływ na zawodowe. Jeszcze kilka lat temu program z OCR, eliminujący ręczne przepisywanie danych, był czymś niecodziennym, zaś obecnie staje się to standardem. Z naszych obserwacji wynika, że pomysł automatyzacji pracy nie budzi już takiego zdziwienia wśród firm, z którymi rozmawiamy – wyjaśnia Krzysztof Wojtas.

6. Ekspert procesów i kontroli

Jego rolą jest zapewnienie wydajności procesów oraz przebiegu pracy w ramach finansów, a także całej organizacji. Efekt? Zespoły finansowo-księgowe rozumieją swoje dobrze zaprojektowane zadania i w ten sposób wykonują obowiązki bardziej efektywnie.

7. Zaufany profesjonalista

Zaufany profesjonalista na co dzień kieruje się zasadami etycznymi zawodowej rachunkowości, aby zapewnić firmie funkcjonowanie w zgodzie z odpowiedzialnymi praktykami biznesowymi oraz wzbudzać zaufanie. Tworzy silne powiązania w organizacji i oddziałuje na zachowania i działania innych. Stawia także nowe wyzwania przed przedsiębiorstwem, zachowując przy tym obiektywizm. Co więcej, dba o procedury chroniące przed oszustwami i wykroczeniami. 

Księgowi pracują dziś w różnych miejscach i dopasowują swoje umiejętności do konkretnych organizacji. Sprzyjają temu liczne szkolenia, w których często uczestniczą. Szczególnym uznaniem wśród przedsiębiorstw cieszą się ich kompetencje dotyczące wsparcia procesów podejmowania decyzji oraz przeprowadzania odpowiednich analiz, dostarczania informacji i formułowania wniosków. Większość zawodowych księgowych działa w przemyśle, handlu, sektorze publicznym lub w biurach rachunkowych.

Ewolucję procesów biznesowych wspierają nie tylko księgowi w różnych rolach, ale również technologia. To ona sprawia, że praca z danymi i dokumentami jest dużo prostsza i efektywniejsza. Najnowsze rozwiązania pozwalają oszczędzić czas całego zespołu i przeznaczyć go na opracowywanie kolejnych, spójnych wizji rozwoju firmy.